روز جهانی تالاب‌ها + تاریخچه و شعار

روز جهانی تالاب‌ها در ۲ فوریه (۱۳ بهمن ۱۴۰۲) به‌منظور شناخت و تجلیل از اهمیت تالاب‌ها برای جهان و تنوع زندگی مورد حمایت آنها برگزار می‌شود. شعار روز جهانی تالاب‌های سال ۲۰۲۴، «تالاب‌ها و رفاه انسان» تعیین شده است.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، تالاب‌ها یکی از اکوسیستم‌های طبیعی با تنوع زیستی بالا هستند که تعداد زیادی جانور، گیاه و پرنده در آن‌ها زندگی می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این مناطق از فرسایش خاک جلوگیری می‌کنند و از جمله مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها محافظت در برابر سیل است. تالاب‌ها می‌توانند یک منطقه بسیار کوچک یا بسیار بزرگ باشند که در آن زمین در طول سال از آب اشباع است.

تاریخ روز جهانی تالاب‌ها در ۱۴۰۲

روز جهانی تالاب‌ها هر سال در دوم فوریه مصادف با ۱۳ بهمن ۱۴۰۲ برگزار می‌شود تا ضمن جلب توجهات جهانی به اهمیت تالاب‌ها و حفظ تنوع زیستی آن‌ها، بر لزوم احیای این اکوسیستم‌های طبیعی مهم تأکید کند.

تالاب چیست؟

تالاب‌ها مناطقی میان خشکی و آبی هستند که در بیشتر سال مملو از آب هستند و حیات آن‌ها در شرایط سیلابی و بدون اکسیژن تکامل پیدا کرده است و بعضی از عملکردهای حیاتی را برای زمین برعهده دارند.

تالاب‌ها منابع اصلی پر کردن مجدد آب‌های زیرزمینی و اولین خط دفاعی در برابر طوفان و سیل هستند، همچنین آب را تصفیه می‌کنند و در بعضی مکان‌ها به‌صورت مصنوعی برای تصفیه رواناب‌های صنعتی ساخته می‌شوند. این اکوسیستم‌های طبیعی مملو از زندگی هستند و گیاهان، ماهی‌ها، خزندگان، پستانداران، دوزیستان و پرندگانی منحصربه‌فرد را در خود جای داده‌اند که امکان زندگی در هیچ نقطه دیگر از زمین را ندارند، با این حال تالاب‌ها از نظر زیست‌محیطی بسیار حساس هستند و به‌راحتی تحت‌تأثیر تغییرات محیطی آب‌وهوایی قرار می‌گیرند. حتی تغییرات جزئی می‌تواند برای تالاب‌ها و تمام حیاتی که به آنها وابسته است، فاجعه‌بار باشد.

تاریخچه روز جهانی تالاب‌ها

روز جهانی تالاب‌ها اولین بار توسط گروهی از دوستداران محیط زیست برگزار شد که تمایل داشتند این اکوسیستم‌های مفید را بزرگ بدارند و از آن‌ها محافظت کنند. دوم فوریه، تاریخ تصویب کنوانسیون تالاب‌ها در شهر رامسر ایران است. این روز برای بزرگداشت اهمیت تالاب‌ها برای زمین و همه ساکنان آن معرفی شد و محیط‌بانان از آن برای انتشار اطلاعات در مورد تالاب‌ها و اقداماتی بهره بردند که مردم می‌توانند برای محافظت از آن‌ها انجام دهند.

کنوانسیون تالاب‌ها به‌عنوان یکی از موافقت‌نامه‌های قدیمی زیست‌محیطی در مقیاس جهانی، در سال ۱۹۷۱ در شهر رامسر ایران به تصویب رسیده است و در سال ۱۹۷۵ لازم‌الاجرا شد. به این ترتیب کشورهایی که این کنوانسیون را امضا کرده بودند شروع به اتخاذ تدابیر مندرج در این توافق‌نامه کردند.

اولین روز تالاب‌ها در سال ۱۹۹۷ توسط گروهی از دوستداران محیط زیست برگزار شد که گرد هم آمدند تا تالاب‌ها را گرامی بدارند، اطلاعاتی در مورد آن‌ها منتشر و با هم برای محافظت از تالاب‌های کره زمین همکاری کنند. سازمان ملل‌متحد با به رسمیت شناختن تلاش‌های محیط‌بانان جهان و اهمیت حفاظت از تالاب‌ها، در سال ۲۰۲۱ دوم فوریه را به‌طور رسمی روز جهانی تالاب‌ها نامید که هدف اصلی آن انتشار اطلاعات در مورد ارزش تالاب‌ها و تشویق مردم و دولت‌ها به اقدام برای جلوگیری از نابودی آن‌ها است.

شعار روز جهانی تالاب‌ها در ۲۰۲۴

شعار روز جهانی تالاب‌ها در ۲۰۲۴، تالاب‌ها و رفاه انسان تعیین شده است که ارتباط میان تالاب‌ها و جنبه‌های مختلف سلامت انسان را منعکس می‌کند و نشان می‌دهد تالاب‌ها و زندگی انسان‌ها چقدر به هم مرتبط هستند. موضوع سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که چگونه تمام جنبه‌های رفاه انسان‌ها به سلامت تالاب‌های جهان مرتبط است و از هر یک از انسان‌ها می‌خواهد برای تالاب‌ها ارزش قائل شوند و از آن‌ها مراقبت کنند، زیرا هر تالاب مهم است و هر تلاش ارزش دارد.

تالاب‌های بین‌المللی

شناسایی و قرار دادن تالاب‌های مناسب در فهرست تالاب‌های مهم بین‌المللی که به‌عنوان فهرست رامسر نیز شناخته می‌شود، یکی از تعهدات کلیدی کنوانسیون طرف‌های متعاهد تالاب‌ها است؛ کنوانسیون دارای مکانیسم‌های متعددی است که به طرف‌های متعاهد کمک می‌کند تا مهم‌ترین تالاب‌های خود را تعیین کنند و اقدامات لازم را برای مدیریت مؤثر و حفظ ویژگی اکولوژیکی آن‌ها انجام دهند.

تالاب‌های این فهرست به این دلیل تعیین شده‌اند که معیارهای شناسایی تالاب‌های مهم بین‌المللی را دارند. معیار اول به سایت‌هایی اشاره می‌کند که دارای گونه‌های تالاب معرف، کمیاب یا منحصربه‌فرد هستند و هشت مورد دیگر، مکان‌های دارای اهمیت بین‌المللی برای حفظ تنوع زیستی را پوشش می‌دهند؛ این معیارها بر اهمیت کنوانسیون برای حفظ تنوع زیستی تأکید دارند. امروزه فهرست رامسر بزرگ‌ترین شبکه مناطق حفاظت‌شده جهان است و بیش از ۲۴۰۰ سایت در قلمروهای ۱۷۲ طرف متعاهد کنوانسیون را در سراسر جهان با بیش از ۲.۵ میلیون کیلومتر مربع پوشش می‌دهد.

لیست تالاب‌های بین‌المللی ایران

• تالاب‌های آلاگل، آلماگل و آجی‌گل در مازندران

• تالاب امیرکلایه در گیلان

• تالاب انزلی در گیلان

• پارک ملی بوجاق در گیلان

• تالاب چغاخور در چهارمحال‌وبختیاری

• تالاب دلتای رود گز و حرا در هرمزگان

• تالاب رود شور، شیرین و میناب در هرمزگان

• تالاب‌های فریدون‌کنار، ازباران و سرخ‌رود آببندان مازندران

• تالاب گاوخونی و دیگر باتلاق‌های زاینده‌رود اصفهان

• تالاب گمیشان در گلستان

• تالاب خور باهو و خلیج گواتر در سیستان و بلوچستان

• تالاب هامون پوزک در سیستان و بلوچستان

• تالاب‌های هامون صابری و هامون هیرمند در سیستان و بلوچستان

• تالاب کانی‌برازان در آذربایجان شرقی

• تنگه خوران در هرمزگان

• تالاب قوری در آذربایجان غربی

• تالاب کوبی در آذربایجان غربی

• تالاب پریشان و دشت ارژن در فارس

• دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی

• شبه‌جزیره میانکاله، خلیج گرگان و مرداب لپو زاغمرز آببندان در مازندران

• تالاب نی‌ریز و کمجان در فارس

• تالاب‌های شادگان خورالامیه و خور موسی در خوزستان

• جزیره شیدور در هرمزگان

• تالاب‌های شورگل، یادگارلو و دورگه سنگی در آذربایجان غربی

• دریاچه زریوار در کردستان

کد خبر 724877

منبع: ایمنا

کلیدواژه: مناسبت های ۲۰۲۴ مناسبت های بین المللی مناسبت های جهانی روزهای جهانی روز جهانی موضوع روز جهانی شعار روز جهانی روز جهانی تالاب ها شعار روز جهانی تالاب ها مناسبت جهانی تالاب تالاب های ایران تالاب انزلی تالاب گاوخوني شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق روز جهانی تالاب ها بین المللی تنوع زیستی تالاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۵۹۷۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آخرین وضعیت تالاب بندعلیخان

کارشناس مسؤول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه همچنان موضوع هدایت آب رودخانه شور به عنوان تامین‌کننده مهم آب تالاب بندعلیخان به مسیر اصلی در حال پیگیری است، گفت: این پرونده از طریق اداره محیط زیست ورامین، استانداری و فرمانداری در حال پیگیری است. مطالبه سازمان محیط زیست تامین حداقل آب مورد نیاز برای تالاب بندعلیخان از سرشاخه‌های رود شور است.

علی یعقوبی نژاد در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه در زمینه موضوع حقآبه‌ تالاب‌ها و رودخانه‌ها دو مبحث مطرح است، اظهارکرد: یکی تعیین میزان حقآبه‌های اختصاصی و دیگری تخصیص و تامین حقآبه است. تعیین میزان حقآبه‌ها طی مطالعاتی از سوی سازمان محیط زیست صورت می‌گیرد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران اضافه کرد: قانون تالاب‌ها، یک قانون نوپا است که از سال ۹۶ ابلاغ شده و دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی آن نوشته شده است البته طی برنامه‌های ۵ ساله چهارم و پنجم و در قانون‌های موازی مانند قانون اراضی مستحدثات و ساحلی  به مدیریت زیست بومی تالاب‌ها و منابع آبی توجه می‌شد ولی با ابلاغ قانون تالاب‌ها از سال ۹۶ این موضوع سریع‌تر و روشن‌تر پیگیری شده و با پیگیری اعتبارات و اعلام برنامه‌ها شرایط بهتری برای تحقق برنامه‌های زیست‌بومی برای مدیریت منابع آبی فراهم شده است.

وی با بیان اینکه علاوه بر خدمات اکوسیستمی منابع آبی، موضوع تعدد بهره‌برداران و ذینفعان و تعارض منافع آن‌ها نیز مطرح است، گفت: اولویت اول وزارت نیرو تامین آب شرب است، این درحالیست که کارکردهای موازی دیگر مانند تامین آب واحدهای خدماتی، آب کشاورزی و تخصیص حقآبه‌ زیست محیطی مطرح است که موجب تعارض منافع می‌شود.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره تشدید خشکسالی در کشور طی سال‌های اخیر اظهار کرد:  بارندگی نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است و میزان آب‌های سطحی را خیلی تحت تاثیر قرار داده است، به‌طوری که ممکن است بخشی از رودخانه‌ها و تالاب‌ها در برخی فصول خشک باشند.

یعقوبی نژاد اضافه کرد: هر سه ماه یا شش ماه ادارات محیط زیست استان تهران با انجام پایش‌هایی از منابع آبی استان، گزارش‌های مصوری  از میزان آب تالاب‌ها یا رودخانه‌ها تهیه می‌کنند. به عنوان نمونه تالاب بندعلیخان در پایاب حوزه آبخیز استان تهران قرار دارد و بیشتر طول سال بسیار کم‌آب است. بر اساس جدیدترین گزارش واحد تابعه در حال حاضر بخش عمده‌ای از این تالاب خشک است.

وی در ادامه گفت:  نیاز آبی این تالاب بر اساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای  استان تهران حدود ۶.۴ میلیون متر مکعب است اما اواخر بهمن و اوایل اسفند ماه سال گذشته تنها بخش محدودی از آن آبگیری شد بنابراین شرایط زیست‌محیطی این تالاب بسیار شکننده‌ است.

 کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اهمیت تالاب بندعلیخان اظهارکرد: این تالاب محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است علاوه بر آن می‌تواند در زمینه تغذیه سفره‌های زیرزمینی، تقویت آبخوان‌ها، کنترل سیلاب‌ها و فرسایش خاک، کاهش آلاینده‌ها و مهمتر از آن کاهش گرد و غبار نقش داشته باشد.

یعقوبی‌نژاد ادامه داد: وقتی منبع آبی تالاب تامین شود، می‌تواند میزان انتشار گرد و غبار در مناطق را کنترل کند اما وقتی آب مورد نیاز تالاب‌ها و حتی رودخانه‌ها تامین نشود، به‌طور قطع با پدیده گرد و غبار و در نهایت انتشار آلاینده‌ها مواجه خواهیم شد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با بیان اینکه تالابی از این استان در کنوانسیون رامسر ثبت نشده است، گفت: با این وجود بر اساس قانون تالاب‌ها و آیین‌نامه اجرایی آن، دو تالاب تعریف شده داریم که یکی تالاب بندعلیخان و دیگری دریاچه‌های تار و هویر است. تار و هویر خوشبختانه دائمی و طبیعی هستند که آب آن‌ها از نزولات آسمانی مانند بارش برف و بعضاً از آب چشمه‌ها تامین می‌شود و در بالادست حوزه آبخیز قرار دارند بنابراین حقآبه آن‌ها تامین می‌شود و به منبعی برای آلایندگی تبدیل نمی‌شوند.

یعقوبی نژاد ادامه داد: در حال حاضر تالاب‌ بندعلیخان شرایط آبی مناسبی ندارد اما تار و هویر شرایط خوبی دارند و به عنوان یک اثر طبیعی ملی جزو مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست محسوب و به‌طور مستمر توسط نیروهای اجرایی و کارشناس‌های ما پایش می‌شوند.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به احداث یک شرکت در مسیر رودخانه‌ شور که منبع تامین آب تالاب بندعلیخان است، گفت: این کار باعث انحراف مسیر رودخانه شد بنابراین از سوی ادارات تابعه اداره کل محیط زیست استان تهران در حال پیگیری است چرا بخشی از حقآبه‌ تالاب بندعلیخان در سال‌های گذشته از رودخانه شور تامین می‌شد.

وی اضافه کرد: ظاهرا بر اثر  فعالیت‌های عمرانی بخشی از رودخانه شور بر اساس مستنداتی که توسط مسئولان ذی‌ربط هم پیگیری می‌شد به سمت مرّه استان قم منحرف شد که احتمالاً این کاربرای تامین آب فعالیت‌های عمرانی احداث اتوبان قم  - گرمسار انجام شد ولی بعد از اتمام فعالیت، متاسفانه آب به مسیر اصلی رودخانه هدایت نشد این‌ درحالیست که این رودخانه آب مورد نیاز تالاب بندعلیخان و مراتع منطقه را تامین می‌کرد. پیگیری‌هایی هم از سنوات گذشته تا به حال برای  بازگشت رودخانه شور به مسیر اصلی توسط امور عشایری، جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای صورت گرفته است.

یعقوبی نژاد در ادامه گفت: موضوع مرتبط با سازمان حفاظت محیط زیست، بحث هدایت سرشاخه‌ها به سمت تالاب بندعلیخان است. مذاکراتی هم در سطح شهرستان و هم با استانداری‌های تهران و قم با حضور شرکت آب منطقه‌ای، امور عشایری، جهاد کشاورزی و محیط زیست در دفتر تخصصی تالاب‌ها و معاونت محیط دریایی تالاب‌ها صورت گرفت.

وی اضافه کرد: قرار شد پیگیری‌های لازم در این زمینه صورت بگیرد و تصمیمات نهایی در سطح استانداری و شرکت آب منطقه‌ای برای هدایت مسیر رودخانه به مسیر اصلی آن اتخاذ شود. در سال‌های اخیر اقدامات قانونی و قضایی هم از طریق محیط زیست و هم سایر ارگان‌های مسوول صورت گرفته است.

**یعقوبی‌نژاد با بیان اینکه هنوز پرونده مفتوح است، گفت: این پرونده از طریق اداره محیط زیست ورامین، استانداری و فرمانداری در حال پیگیری است. مطالبه سازمان محیط زیست تامین حداقل آب مورد نیاز برای تالاب بندعلیخان از سرشاخه‌های رود شور است.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران به عواقب عدم تامین آب تالاب بندعلیخان پرداخت و اظهارکرد: اگر حقآبه بندعلیخان تامین  نشود، این تالاب تبدیل به یکی از کانون‌های تولید و انتشار ریزگرد می‌شود . با افزایش آلایندگی سلامت و بهداشت عمومی مردم مورد تهدید قرار می‌گیرد.

وی اضافه کرد: تعیین نیاز آبی تالاب بندعلیخان نیازمند انجام مطالعات کارشناسی و دانشگاهی دارد. لازمه این کار تامین اعتبار است که از نظر محیط زیست هنوز انجام نشده است، با این حال با شرکت آب منطقه‌ای تهران برای تخصیص حدود ۶.۴ میلیون متر مکعب در سال‌های گذشته تفاهم شده بود.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران تاکید کرد: ما حداقل آبی را که برای تالاب بندعلیخان از طریق رودخانه شور و سایر رودخانه‌ها که باید تامین بشود را مرتب و مستمر از شرکت آب منطقه‌ای مطالبه می‌کنیم البته اولویت اول شرکت آب منطقه‌ای وزارت نیرو تامین آب شرب است.

یعقوبی نژاد اضافه کرد: اگر حداقل میزان آب رودخانه‌ها و تالاب‌ها تامین  شود در نهایت سود آن را خود مردم خواهند برد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط  زیست استان تهران ادامه داد: محیط زیست چه در سطح سازمان، چه در سطح استانی، حقآبه‌ تالاب‌ها و رودخانه‌ها را به‌طور مستمر پیگیری می‌کند. از لحاظ قانونی، ماده ۲ قانون حفاظت و احیای مدیریت تالاب‌های کشور به صراحت اعلام می‌کند که سازمان محیط زیست صرفاً تعیین نیاز آبی تالاب‌ها را  بر عهده دارد اما بخش تدوین و اجرای برنامه مدون برای تخصیص و تامین حقآبه‌ برعهده وزارت نیرو است بنابراین ادارات محیط زیست با شرکت‌های آب منطقه‌ای در جهت تحقق حداقل حقآبه‌ با توجه به میزان بارش‌ها و ذخیره نزولات آسمانی تعامل دارند.

یعقوبی نژاد درپایان با بیان اینکه تشدید خشکسالی، تامین حداقل نیاز آبی تالاب‌ها و رودخانه‌ها را به چالش کشیده است، گفت: خوشبختانه با توجه به بارش باران در اواخر سال گذشته وضعیت رودخانه‌های استان تهران مناسب است ولی وضعیت تالاب بندعلیخان با توجه به خشکسالی های پی در پی سال‌های اخیر مناسب نیست.

 انتهای پیام